Wegetarianie żyją dłużej!

Wczoraj- malutka uroczystość. Wegetarianie z miasta skąd pochodzę zrobili sobie imprezę. Było jedzenie dziwnych potraw i granie na misach, do czego jakaś pani wykonywała śpiew intuicyjny. Dziwadło na maksa dla coponiektórych, dla innych pewno normalne. Kilku moich znajomych gra na misach, a spora część to wegetarianie czy weganie.

Jak wygląda owe Wege-party z okazji Międzynarodowego Dnia Wegetarianizmu? Panie i panowie naznosili potraw w słoikach, wazach i dawaj się popisywać, stać przy stoliku i opowiadać jak zrobili. Głównie kuchnia indyjska- tam wegetarianizm i weganizm panuje od drugiego tysiąclecia przed nasza erą. Weganizm i wegetarianizm wynika z różnych wyznań. Najbardziej znana jest wegańska kuchnia ruchu Hare Kriszna, spopularyzowana w Polce ich działalnością na Przystanku Woodstock i rozdawaniem setek tysięcy tanich posiłków wegańskich (bez nich weganie chybaby umarli tam z głodu).

Termin ten pochodzi od łacińskiego „vegetare”- kwitnąć, rosnąć. Ruch wege ma swoje źródła w innych religiach: m.in. buddyzmie, hinduizmie, taoizmie, dżinizmie, Ruchu Rastafari oraz u Adwentystów Dnia Siódmego. Wiele z nich daje zwierzętom równe prawa jak ludziom. Rastuchy-weganie nie jedzą mięsa mając swoje Ital, czyli jedzenie uznane za koszerne, które w zasadzie jest wegańskie. Rasta nie jedzą ciał zmarłych zwierząt w związku z Nazireatem zakazującym dotykać czegokolwiek umarłego, a także jednym z 10 przykazań. "Lepszy jest pokarm z jarzyny, gdzie jest miłość, niżeli z karmnego wołu, gdzie jest nienawiść." (Przyp. 15:17, Biblia Gdańska).

W buddyzmie Mahajany położony jest silny nacisk na odrzucenie mięsa, jest kilka tekstów w sanskrycie w których Budda nakazuje uczniom odrzucenie mięsa. Jego spożywanie jest wyraźnie zabronione w świętych pismach hinduizmu (np. Mahabharacie czy Manusmryti) i główne ścieżki hinduizmu traktują go jako ideał. Chrześcijańscy Katarzy (ruch schizmatyczny w średniowiecznym Kościele Katolickim) praktykowali wegetarianizm, podobnie jak starożytni Esseńczycy. Znani wegetarianie to: Sokrates, Platon, Pitagoras, Hipokrates, Plutarch, Leonardo da Vinci, Izaak Newton, Wolter, Lew Tołstoj, Bernard Shaw, Mahatma Gandhi etc.

Będąc weganem czy wegetarianinem należy bardzo dbać o zastąpienie białka zwierzęcego odpowiednią ilością białka zwierzęcego roślinnego, szczególnie jeśli ostro trenujemy różne sporty (są wszak wegetarianie- mistrzowie olimpijscy). Za białko robią głównie rośliny strączkowe, w tym- zapomniane już nieco przez nie-wegetarian, ongiś podstawowe składniki polskiego pożywienia: soczewica i cieciorka. Wegetarianie i weganie mają jedynie problem z witaminą B12, ale tą organizm przechowuje przez 30 dni. Żelazo jest w zielonych warzywach: szpinaku, brokułach, ale także w burakach etc. Cynk jest w soczewicy, dyni, brązowym ryżu.

Weganie i wegetarianie mają rozmaite problemy przy zakupie obuwia- ciężko znaleźć fajne buty wegańskie, choć są np. firmy skejtowe które robią tylko takie. Za etyczną skórę na bęben uznaje się tylko taką z cielęcia padłego naturalnie. Można tak wymieniać i wymieniać. Miłe jest, że w Polsce pojawia się coraz więcej wegetarian. Jednakże poza Warszawa i kilkoma dużymi miastami, wegetarianin czy weganin będzie miał ciężko ze znalezieniem restauracji z wegańską szarlotką (podobnie jest w USA, tam także poza wielkimi miastami jest z tym problem).

Jedynie co 40-ty Polak jest wegetarianinem/ weganinem, na Zachodzie Europy co 25-ty. Na zachodzie Europy normą jest oznaczanie na opakowaniach, czy dana żywność jest wegetariańska, normą jest wegetariańska żywność na wszelkich eventach czy konferencjach. Zawsze we wszystkich stołówkach są opcje dla wegetarian, czasem dla wegan. Kraje wegetariańskie w Europie to np. Wielka Brytania (3 mln wegetarian) czy Holandia. Większość osób zdecydowała się na wegetarianizm, jak pokazują badania, z powodów zdrowotnych (32%), z powodów chemikaliów w mięsie (15 %), niechęci do smaku mięsa (13%) i miłości do zwierząt (11%). Metastudium AJCN pokazuje że obok spożywających ryby, wegetarianie żyją najdłużej. Studium o Adwentystach Dnia Siódmego w Kalifornii pokazuje że dieta wegetariańska daje dodatkowe 1- 2 lata życia. W Indiach 31 % populacji to wegetarianie, kolejne 9 % jada jeszcze jajka.

Literatura:

Hinduskie dane statystyczne

http://www.hinduonnet.com/2006/08/14/stories/2006081403771200.htm

Key, Timothy J, et al., 1999 "Mortality in vegetarians and nonvegetarians: detailed findings from a collaborative analysis of 5 prospective studies" American Journal of Clinical Nutrition, Vol. 70, No. 3, 516S-524S, September 1999 http://www.ajcn.org/cgi/content/full/70/3/516S

Key, Timothy J, et al., "Mortality in British vegetarians: review and preliminary results from EPIC-Oxford" American Journal of Clinical Nutrition, Vol. 78, No. 3, 533S-538S, September 2003 http://www.ajcn.org/cgi/content/full/78/3/533S

O kalifornijskich adwentystach: http://www.llu.edu/news/today/july2601/llu.html